Η Κατάρα της Μούμιας ήταν η… καρδιοπάθεια!

Η σύγχρονη «ασθένεια της αφθονίας», η καρδιοπάθεια, μάλλον δεν είναι και τόσο σύγχρονη τελικά. Ίχνη της εντοπίστηκαν σε αιγυπτιακές μούμιες ηλικίας 3.500 ετών – μία ανακάλυψη που άφησε άφωνη την επιστημονική κοινότητα.
Οι ειδικοί πιστεύουν εδώ και δεκαετίες πως η στεφανιαία νόσος αποτελεί «κατάρα» της σύγχρονης εποχής, που προκαλείται από την λατρεία μας για τα φαγητά των ταχυφαγείων και την επιμονή μας να τα απολαμβάνουμε καθισμένοι με τις ώρες μπροστά στην τηλεόραση.
Παρ’ ότι, όμως, στην αρχαία Αίγυπτο ούτε fast food υπήρχαν, ούτε τηλεοράσεις plasma, η στεφανιαία νόσος ήταν εντελώς υπαρκτή. Το απέδειξαν σύγχρονες απεικονιστικές τεχνικές, με τις οποίες εξετάστηκαν όχι μία ούτε δύο, αλλά 22 μούμιες.

Η εξέταση αποκάλυψε σε μερικές από αυτές ίχνη αρτηριοσκλήρυνσης – της σκλήρυνσης των στεφανιαίων αρτηριών που αποτελεί την γενεσιουργό αιτία των εμφραγμάτων και των εγκεφαλικών.
Το ασυνήθιστο εύρημα παρουσιάσθηκε στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας (ΑΗΑ), που πραγματοποιείται στο Ορλάντο της Φλόριντα – και δημοσιεύθηκε ταυτοχρόνως στο σημερινό τεύχος της «Επιθεώρησης της Αμερικανικής Ιατρικής Εταιρείας» (JAMA).
Η σχετική ανακοίνωση προκάλεσε τόση αίσθηση στο συνέδριο, ώστε ο πρόεδρος της ΑΗΑ δρ Κλάιντ Γιάνσυ έκανε δηλώσεις επί του θέματος.
«Η αρτηριοσκλήρυνση πιθανώς υπάρχει πολύ περισσότερο καιρό απ’ ό,τι νομίζαμε», είπε. «Πιθανώς είναι μία νόσος που πάντοτε προσέβαλλε τον άνθρωπο. Αυτό δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην ότι αλλάζει κάτι σε όσα κάνουμε για τους ασθενείς, αλλά ίσως μερικές από τις συνήθειες του πολιτισμού που σήμερα δεν θεωρούνται υγιεινές, ήταν ανθυγιεινές και εκείνη την εποχή».
Πως έγινε η έρευνα
Η όλη έρευνα άρχισε όταν δύο παθολόγοι – ένας από τις ΗΠΑ και ένας από την Αίγυπτο – παρατήρησαν σε μία μούμια στο Μουσείο των Αιγυπτιακών Αρχαιοτήτων του Κάιρο μία πινακίδα που έγραφε ότι ο Φαραώ στον οποίο ανήκε η μούμια είχε αρτηριοσκλήρυνση.
«Πώς το ξέρουν αυτό οι υπεύθυνοι του Μουσείου;» αναρωτήθηκαν οι δύο γιατροί. Και άρχισαν να αναζητούν χρηματοδότηση, για να ψάξουν το θέμα.
Τα λεφτά τα βρήκαν – και έτσι, έλεγξαν 22 από τις μούμιες του Μουσείου σε μία νταλίκα εξοπλισμένη με αξονικό τομογράφο, που βρίσκεται πίσω από το μουσείο αλλά σπανίως χρησιμοποιείται. Οι 22 μούμιες επελέγησαν επειδή είναι αυτές που έχουν αντέξει καλύτερα απ’ όλες το πέρασμα του χρόνου και έτσι ήταν πιο πιθανό να τους δώσουν τις απαντήσεις που ζητούσαν.
«Η διατήρηση μερικών από αυτές ήταν εξαιρετική», είπε στο Ορλάντο ο ερευνητής δρ Ράνταλ Τόμπσον, από το Καρδιολογικό Ίδρυμα Mid-America, στο Κάνσας. «Είχαν διατηρηθεί άριστα ολόκληρα τμήματα του καρδιαγγειακού συστήματος και έτσι μόλις κάναμε την αξονική αμέσως ξεχωρίσαμε την καρδιά, τις στεφανιαίες αρτηρίες, τον καρδιαγγειακό ιστό – ακόμα και σε μούμιες ηλικίας 3.000 ή 3.500 ετών. Η αρτηριοσκλήρυνσή τους ήταν ίδια με αυτήν που παρατηρείται στους σύγχρονους ανθρώπους».
«Σίγουρη» ή «πιθανή» αρτηριοσκλήρυνση εντοπίστηκε στις 9 από τις 22 μούμιες και ήταν πιο συχνή σε εκείνες που είχαν την μεγαλύτερη ηλικία, δηλαδή σε μούμιες ανθρώπων ηλικίας 45 ετών και άνω (υπήρχε σε 7 από τις 8). Υπήρχε επίσης σε άντρες και σε γυναίκες.
Δεκατέσσερις από τις μούμιες ήταν μέλη της αιγυπτιακής αριστοκρατίας ή των βασιλικών οίκων – μία απ’ όλες ήταν η Ράι, η τροφός της Βασίλισσας Νεφερτίτι. Υπήρχαν επίσης μούμιες αιγύπτιων ιερέων, ιερειών, καθώς και ενός στρατιώτη.
«Έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε ότι όλες οι μούμιες ανήκαν σε εύπορους αρχαίους Αιγυπτίους, διότι το κόστος της ταρίχευσης ήταν μεγάλο και δεν μπορούσαν να το πληρώσουν φτωχές οικογένειες», είπε ο δρ Τόμπσον.
Μεγάλη έκπληξη
«Δεν μπορούμε να πούμε ότι η αιτία θανάτου ήταν η αρτηριοσκλήρυνση, αλλά το γεγονός και μόνο πως υπήρχε σε εννέα μούμιες ήταν μεγάλη έκπληξη», δήλωσε ένας άλλος ερευνητής, ο δρ Σάμιουελ Βαν, επικεφαλής του Τμήματος Καρδιαγγειακής Ιατρικής του Καρδιολογικού Νοσοκομείου του Ουϊσκόνσιν.
«Πιστεύαμε ότι η αρτηριοσκλήρυνση είναι μία νόσος των fast food. Νομίζαμε ότι οι άνθρωποι πριν από 3.000 ή 4.000 χρόνια ήταν πιο υγιείς, ζούσαν πιο υγιεινά και ήταν απαλλαγμένοι από τα δεινά της σύγχρονης εποχής που καταστρέφουν την καρδιά. Προφανώς κάναμε λάθος».
Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι δεν κάπνιζαν, δεν έτρωγαν επεξεργασμένα τρόφιμα και δεν περνούσαν την ζωή τους καθισμένοι σε καρέκλες – απ’ ό,τι γνωρίζουν οι αρχαιολόγοι, τουλάχιστον. Αντιθέτως, καλλιεργούσαν την γη, εξέτρεφαν κοπάδια και έτρωγαν πρωτεΐνες από πάπιες, πρόβατα, ψάρια και άλλα ζώα.
Σε μία από τις μούμιες εντοπίστηκαν ίχνη ενός πιθανού εμφράγματος, αλλά οι ερευνητές δεν είναι σίγουροι γι’ αυτό. Ούτε μπόρεσαν να αποφανθούν με βεβαιότητα αν οι μούμιες είχαν παχυσαρκία ή διαβήτη.
Σε κάθε περίπτωση, ο δρ Τόμπσον πιστεύει ότι το νέο εύρημα μπορεί να βοηθήσει τους σύγχρονους ασθενείς. «Όταν πλέον με ρωτάει ένας ασθενής “γιατί σ’ εμένα”, του απαντάω ότι η καρδιοπάθεια είναι πιο παλιά κι απ’ τις πυραμίδες - συνεπώς δεν έχει κανένα λόγο να νιώθει ενοχές ή να βρίσκεται σε άρνηση, και μπορεί να επικεντρωθεί στην αποθεραπεία του»!
tanea
Add Post To: | Digg| Technorati| del.icio.us| Stumbleupon| Reddit| BlinkList| Furl| Spurl| Yahoo| Simpy|